Küçük Mecmua-III

Küçük Mecmua, Ziya Gökalp’ın yönetimi ve editörlüğünde hazırlan­mış Osmanlıca bir dergidir. Ziya Gökalp derginin imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürüdür. Hemen her sayıda, diğer yazarlarla birlikte onun en az bir ya da iki yazısı, araştırma ya da inceleme çalışması yer almaktadır. Derginin çevi­riyazısı da yaklaşık 600 sayfadan fazla tutmaktadır. Pek az nüshasının günü­müze kadar geldiğini düşündüğümüz Küçük Mecmua’nın bazı kısımları bir takım araştırma ve çeviri yazılarda dağınık, eksik ya da atlanmış olarak ya­yın­lanmıştır. Ancak dergilerin tümü ilk defa bu çalışmamızda toplu olarak çev­rilmiş ve Türk okuru ve araştırmacısına sunulmuş bulunmaktadır. İlk sa­yısı 5 Haziran 1922’de, yayın yaşamına başlamıştır.

Derginin hemen her sayısında yer alan Ziya Gökalp’ın yazıları onun sosyolog kimliğini öne çıkarmaktadır. Bu kimlikle daha çok tanınıyorsa da çıkardığı bu dergi sayesinde biz onun filozofluğunu, Türk ve İslam tarihine ve halk bilimi ve edebiyatına olan derin bilgisini de keşfetmekteyiz. Küçük Mecmua, çok seçkin yazar kadrosu ve onların edebiyattan sanata, Türk halk kültüründen siyasete ve tarih biliminden antropolojiye kadar özgün yazılarıy­la tam bir ansiklopedik içerik taşımaktadır. En dikkat çeken yazılar arasında, o günün Diyarbakır’ı ve o yörenin sorunlarıyla ilgili haftalık haberlere ve bil­gilere yer veren yazılar bulunmaktadır. Ziya Gökalp, Diyarbakır’dan bir­lik ve birliktelik mesajları vermekte; Türk ulusal kimliğinin tüm farklılıkların üstünde ve öte­sinde biricik kimlik olduğunu vurgulamakta; bu çevrede ulus-devlet oluşu­munun felsefî ve sosyolojik temellerini oluşturmaktadır.